Tại sao giá vàng giảm? 5 nguyên nhân chính nhà đầu tư cần biết

Tại sao giá vàng giảm? Hiểu về mối quan hệ vàng và thị trường tài chính

Trước khi đi sâu vào các nguyên nhân cụ thể, bạn cần hiểu rằng giá vàng không tồn tại độc lập. Nó chịu ảnh hưởng bởi một hệ thống phức tạp các yếu tố kinh tế toàn cầu.

Vàng là gì đối với nhà đầu tư? Vàng là kim loại quý có giá trị nội tại, được sử dụng như công cụ lưu trữ giá trị và phòng ngừa rủi ro. Theo World Gold Council, nhu cầu đầu tư vàng toàn cầu năm 2024 đạt 1.045 tấn, chiếm 24% tổng cầu.

Tuy nhiên, không giống như cổ phiếu hay trái phiếu, vàng không sinh lời. Điều này có nghĩa là khi có các kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn, vàng sẽ mất đi sức hút. Đây chính là điểm mấu chốt để hiểu tại sao giá vàng giảm trong một số giai đoạn.

Nguyên nhân 1: Đồng USD mạnh lên

Mối quan hệ giữa USD và vàng là yếu tố đầu tiên bạn cần nắm rõ khi tìm hiểu tại sao giá vàng giảm.

Vàng được định giá bằng USD trên thị trường quốc tế. Khi USD tăng giá, vàng trở nên đắt đỏ hơn đối với người mua sử dụng các đồng tiền khác. Kết quả là nhu cầu mua vàng giảm, kéo theo giá vàng đi xuống.

Theo số liệu từ Bloomberg, trong giai đoạn tháng 11/2024 - 1/2025, chỉ số DXY (đo sức mạnh USD) tăng 4,2%, trong khi giá vàng giảm 6,8%. Đây là minh chứng rõ ràng cho mối tương quan nghịch đảo này.

Các yếu tố khiến USD mạnh lên:

Chính sách tiền tệ của FED: Khi FED tăng lãi suất hoặc duy trì lãi suất cao, USD trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư quốc tế. Ví dụ, trong năm 2024, FED duy trì lãi suất ở mức 5,25% - 5,50%, mức cao nhất trong 22 năm.
Kinh tế Mỹ tăng trưởng tốt: GDP Mỹ quý IV/2024 tăng 2,8% (theo Bộ Thương mại Mỹ), cao hơn nhiều nước phát triển khác, thu hút dòng vốn đầu tư vào tài sản Mỹ.
Lợi suất trái phiếu Mỹ tăng: Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đạt 4,5% vào đầu năm 2025, khiến USD càng hấp dẫn hơn.

Đồng USD tăng giá là nguyên nhân đầu tiên khiến giá vàng giảm

Đồng USD tăng giá là nguyên nhân đầu tiên khiến giá vàng giảm

Xem thêm: FED là gì? Vai trò, cơ chế hoạt động và ảnh hưởng đến kinh tế

Nguyên nhân 2: Lãi suất tăng cao

Đây là một trong những lý do quan trọng nhất giải thích tại sao giá vàng giảm trong môi trường lãi suất cao.Khác với tiền gửi ngân hàng hay trái phiếu, vàng không trả lãi suất. Khi lãi suất tăng cao, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng tăng lên đáng kể.

Để dễ hình dung: Nếu bạn có 100 triệu đồng, bạn có thể gửi tiết kiệm với lãi suất 6%/năm (thu về 6 triệu đồng), hoặc mua vàng và hy vọng giá tăng. Khi lãi suất tiết kiệm tăng lên 8%/năm, việc giữ vàng trở nên kém hấp dẫn hơn vì bạn có thể sẽ bỏ lỡ khoản lãi 8 triệu đồng mỗi năm.

Không chỉ FED, nhiều ngân hàng trung ương lớn khác cũng thực hiện chính sách tăng lãi suất:

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB): Lãi suất chính ở mức 4,0% (tháng 3/2025)
Ngân hàng Trung ương Anh (BoE): Lãi suất cơ bản 5,25%
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Lãi suất tái cấp vốn 4,5%, lãi suất tiền gửi tiết kiệm trung bình 5,2% - 6,8%/năm

Khi lãi suất toàn cầu tăng đồng loạt, dòng vốn đầu tư chuyển từ vàng sang các tài sản sinh lời, đây chính là lý do chính giải thích tại sao giá vàng giảm trong giai đoạn 2023-2024.

Nguyên nhân 3: Lạm phát được kiểm soát

Vàng được biết đến như một công cụ chống lạm phát hiệu quả. Tuy nhiên, khi lạm phát hạ nhiệt, vai trò này của vàng cũng giảm theo.

Trong giai đoạn lạm phát cao, giá trị đồng tiền giảm, người dân và nhà đầu tư tìm đến vàng để bảo toàn tài sản. Ví dụ điển hình là giai đoạn 2021-2022, khi lạm phát Mỹ lên đến 9,1% (tháng 6/2022), giá vàng tăng mạnh lên mức 2.070 USD/ounce.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, lạm phát tại các nền kinh tế lớn đã được kiểm soát tốt hơn:

Mỹ: CPI giảm xuống 2,9% (tháng 12/2024) từ mức đỉnh 9,1%
Khu vực Eurozone: Lạm phát về mức 2,4%
Việt Nam: CPI năm 2024 tăng 3,63%, thấp hơn mục tiêu 4-4,5% của Chính phủ

Khi lạm phát không còn là mối lo ngại lớn, nhu cầu mua vàng để phòng ngừa giảm mạnh. Đây là một trong những lý do chính giải thích tại sao giá vàng giảm trong giai đoạn gần đây.

Nguyên nhân 4: Tâm lý nhà đầu tư chuyển sang tài sản rủi ro

Tài sản rủi ro được quan tâm hơn

Tài sản rủi ro được quan tâm hơn

Yếu tố tâm lý và hành vi của nhà đầu tư đóng vai trò quan trọng trong biến động giá vàng.

Khi kinh tế toàn cầu phục hồi và triển vọng tăng trưởng tích cực, nhà đầu tư có xu hướng chuyển vốn từ tài sản an toàn (vàng) sang tài sản rủi ro cao hơn nhưng tiềm năng sinh lời tốt hơn (cổ phiếu, bất động sản).

Theo số liệu từ S&P Global, chỉ số S&P 500 tăng 24,2% trong năm 2024, trong khi giá vàng chỉ tăng 13,1%. Sự chênh lệch này khiến nhiều nhà đầu tư rút vốn khỏi vàng.

Các quỹ ETF vàng là chỉ báo quan trọng về tâm lý nhà đầu tư. Theo World Gold Council, trong quý I/2025, các quỹ ETF vàng toàn cầu ghi nhận dòng vốn rút ròng 45 tấn, tương đương khoảng 2,8 tỷ USD.

Điều này cho thấy nhà đầu tư tổ chức đang giảm tỷ trọng vàng trong danh mục, một dấu hiệu rõ ràng giải thích tại sao giá vàng giảm.

Nguyên nhân 5: Tình hình địa chính trị ổn định hơn

Vàng thường tăng giá mạnh trong các giai đoạn bất ổn địa chính trị. Ngược lại, khi tình hình ổn định, nhu cầu trú ẩn an toàn giảm. Các yếu tố địa chính trị tác động bao gồm:

Xung đột giảm nhiệt: Các xung đột quốc tế có dấu hiệu hạ nhiệt hoặc đàm phán hòa bình, giảm lo ngại về rủi ro toàn cầu.
Quan hệ thương mại cải thiện: Các nền kinh tế lớn có xu hướng hợp tác nhiều hơn, giảm căng thẳng thương mại.
Ổn định chính trị nội bộ: Các quốc gia lớn có tình hình chính trị ổn định hơn, giảm nhu cầu tài sản trú ẩn.

Khi các rủi ro địa chính trị giảm bớt, vai trò của vàng như "tài sản trú ẩn" suy yếu, dẫn đến giá vàng giảm.

Khi giá vàng giảm, nhà đầu tư nên làm gì?

Sau khi hiểu rõ tại sao giá vàng giảm, tiếp theo bạn nên dựa vào đó để xây dựng một chiến lược đầu tư phù hợp:

Đánh giá lại mục tiêu đầu tư: Bạn đầu tư vàng để bảo toàn tài sản hay kỳ vọng lợi nhuận? Nếu là bảo toàn, biến động ngắn hạn không quá quan trọng.
Đa dạng hóa danh mục: Không nên chỉ tập trung vào vàng, hãy xem xét các kênh đầu tư khác như chứng chỉ quỹ, trái phiếu, hoặc cổ phiếu để đa dạng hóa danh mục và phân tán rủi ro..
Tận dụng thời điểm giá thấp: Nếu tin vào giá trị dài hạn của vàng, giai đoạn giá giảm có thể là cơ hội mua vào tốt.

Tikop gợi ý: Thay vì chỉ nắm giữ vàng vật chất, bạn có thể cân nhắc các sản phẩm đầu tư linh hoạt hơn như chứng chỉ quỹ hoặc gói tích lũy ngắn hạn với mức sinh lời ổn định 6-8%/năm, giúp đa dạng hóa danh mục và tối ưu hóa lợi nhuận.